Θέμα 1 Τρέχουσα εκπαιδευτική κατάσταση και επαγγελματικά κίνητρα των πρώην κρατουμένων
Η εκπαίδευση και η κατάρτιση αποτελούν βασικό παράγοντα για την επανένταξη των πρώην κρατουμένων στην κοινωνία. Η πλειοψηφία των πρώην κρατουμένων λαμβάνει κάποια βασικά, αλλά ανεπαρκή μαθήματα σχετικά με τις γλωσσικές και αριθμητικές δεξιότητες.
Ένα υψηλό ποσοστό πρώην κρατουμένων στερείται βασικής μόρφωσης και βασικών ικανοτήτων, όπως η ανάγνωση και η γραφή. Οι ΤΠΕ/ψηφιακές δεξιότητες αποτελούν επίσης σημαντικό κενό στο ελλιπές εκπαιδευτικό τους υπόβαθρο. Ως αποτέλεσμα, οι περισσότεροι αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα και περιορισμούς τόσο στην κοινωνική όσο και στην επαγγελματική τους ζωή.
Δεν λαμβάνεται υπόψη ότι το 20-30% από αυτούς έχουν κάποιας μορφής μαθησιακή δυσκολία.
Οι περιορισμοί για τους πρώην κρατούμενους αρχίζουν κατά το καθεστώς του περιορισμού τους. Ο πιο σοβαρός περιορισμός για τους πρώην παραβάτες είναι ότι τους λείπουν:
α. Βασικός εξοπλισμός και εκπαιδευτικό προσωπικό
β. Η ευρυζωνική πρόσβαση είναι βασικά πληττόμενη.
Η ποσοτική ερευνητική δραστηριότητα που διεξήχθη στο πλαίσιο του έργου RECHANCE ανέφερε ότι οι πρώην κρατούμενοι δίνουν προτεραιότητα στις βασικές ψηφιακές δεξιότητες ως ζωτικό μέρος της δια βίου μάθησης και της επιτάχυνσης της αποκατάστασής τους.
Η εκπαίδευση των (πρώην) κρατούμενων μπορεί να διακριθεί στις ακόλουθες κατηγορίες:
Γενική εκπαίδευση (π.χ. εκπαίδευση σε μαθήματα όπως μαθηματικά, θετικές επιστήμες, ιστορία, ξένες γλώσσες, αλφαβητισμός κ.λπ.),
Επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, που στοχεύει να εφοδιάσει τα άτομα με γνώσεις, τεχνογνωσία, δεξιότητες ή/και ικανότητες που απαιτούνται σε συγκεκριμένα επαγγέλματα ή ευρύτερα στην αγορά εργασίας,
Μη τυπική μάθηση, που σχετίζεται με ορισμένες δραστηριότητες τέχνης και χειροτεχνίας ή προγράμματα εστιασμένα στην παράβαση με στόχο να βοηθήσουν τους κρατούμενους να αντιμετωπίσουν ζητήματα όπως η διαχείριση του θυμού κ.λπ. Αυτό το είδος μάθησης δεν οδηγεί απευθείας σε επαγγελματική πιστοποίηση.
Η αγορά εργασίας σήμερα απαιτεί υψηλότερες δεξιότητες σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες.
Η επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού χαρακτηρίζει μια πρόσθετη ανάγκη για την εκπαίδευση των πρώην κρατουμένων: την ανανέωση της εκπαίδευσης μέσω της χρήσης ψηφιακών τεχνολογιών.
Πιο συγκεκριμένα, υπάρχει διαφαινόμενη ανάγκη αντιμετώπισης και ανάπτυξης:
- απόκτηση τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που ανταποκρίνεται στις σημερινές απαιτήσεις της αγοράς εργασίας,
- εναλλακτικές εκπαιδευτικές προσεγγίσεις που αντικατοπτρίζουν την πραγματική τάση της αγοράς εργασίας που επικεντρώνεται στις ψηφιακές και τεχνικές δεξιότητες.
Τα προγράμματα αλφαβητισμού και/ή επαγγελματική κατάρτιση για τους πρώην κρατούμενους συχνά παρουσιάζονται ως αναποτελεσματικά ή μερικώς αποτελεσματικά.
Βασικά προγράμματα ψηφιακού γραμματισμού υπάρχουν σε ορισμένα ευρωπαϊκά σχολεία δεύτερης ευκαιρίας (ακόμη και σε σωφρονιστικά ιδρύματα), αλλά ο αριθμός των συμμετεχόντων που μπορούν να τα παρακολουθήσουν είναι πολύ περιορισμένος λόγω της έλλειψης του κατάλληλου εξοπλισμού (τόσο υλικού όσο και λογισμικού).
🡪 Η ψηφιοποίηση του συστήματος εκπαίδευσης και κατάρτισης αποτελεί προτεραιότητα και μπορεί να αναδείξει οφέλη και ευκαιρίες.